اندازه گیری

تکنولوژی همواره رفاه و آسایش مادی برای انسان را به ارمغان آورده است. اگر تکنولوژی و اثرات آن از زندگی ما برچیده شود آنگاه سطح زندگی به زمان انسان های نخستین باز خواهد گشت. حال که به اهمیت تکنولوژی در زندگی بشر پی بردیم باید اعتراف نمود که بنیادی ترین بخش آن اندازه گیری است. اگر اندازه قطعات یک ماشین، مشخص نباشد هیچ ماشینی قادر به کار نخواهد بود. برای تولید یک قطعه، اولین سوال در مورد اندازه آن است.

نقش اندازه گیری در تمام صنایع مشهود است و نمی توان اهمیت آن را انکار کرد. در برخی از صنایع اهمیت اندازه گیری بیشتر بوده و از حساسیت ویژه ای برخوردار است. صنایع سازنده قطعات و ماشین ها این جمله را تایید می کنند. هر چه تکنولوژی پیشرفته تر و پیچیده تر باشد، اهمیت اندازه گیری در آن به مراتب حساس تر و حائز اهمیت تر خواهد بود.

تاریخچه اندازه گیری

می توان تاریخچه علم اندازه گیری در جهان را با ظهور کشاورزی تخمین زد. مساحت و ابعاد زمین از با اهمیت ترین بخش کشاورزی است که همه اقدامات باید بر طبق مقدار اندازه زمین برآورد شود. ساختمان سازی، صنایع ساخت ماشین هم از جمله علوم نیازمند اندازه گیری بعد از کشاورزی بوده اند.

قدیمی ترین مدارک و شواهد تاریخی در خصوص علم اندازه گیری به اهرام ثلاثه مصر برمی گردد. تحقیقات زیادی در مورد آن انجام و حقایق فراونی فاش شد. از دیرباز تاکنون برای اندازه گیری از ابزارهای مختلفی استفاده شده است که همگی در دسترس بشر بوده اند. متیو لاسکی، بانی اندازه گیری نوین است. اندازه گیری فرایندی است که بر طبق آن کمیت فیزیکی مثل طول، وزن و ... تعیین می شود. ویژگی های فیزیکی همچون زمان، درجه حرارت، انرژی، سرعت و مسافت را می توان به کمک ابزارهای اندازه گیری مناسب برآورد کرد.

دقت اندازه گیری

اندازه گیری طول یکی از اندازه گیری هاست. وجب یا پهنای چهار انگشت از جمله واحدهای اندازه گیری است که بشر برای اندازه گیری طول اعضای بدن از آن استفاده کرده است. این مقیاس ها به مرور و پس از گذشت سال ها تغییر و تکامل یافته و مشکلات عدیده ای را  در بین ملل و اقوام مختلف پدید آورده است. سیستم های مختلفی برای اندازه گیری وجود دارد.

یکی از موارد قابل توجه و حائز اهمیت در اندازه گیری، دقت است. در گذشته از وسایل و ابزارهای سنتی برای سنجش استفاده می شد. با توجه به مشکلات زیادی که تفاوت در اندازه گیری بوجود آورد، دانشمندان سراسر دنیا در جلسات بین المللی بر آن شدند تا راه چاره ای برای رفع این مشکل بیابند. از اینرو موافقت کردند که از کمیت هایی همچون متر، سانتی متر، درجه و ... استفاده کنند .

دقت در اندازه گیری از اصول مهم اندازه گیری است که خود لازمه شناخت وسایل و ابزار اندازه گیری است. اندازه گیری ای که در آن دقت لازم به عمل نیاید هیچ نقشی در تولیدات صنعتی نخواهد داشت. هرچه دراندازه گیری قطعات بیشتر دقت شود کیفیت وکارایی آنها نیز تا حد چشمگیری افزایش خواهد یافت.

کشورهای پیشرو در تولید ابزارهای اندازه گیری

ژاپن بیرقدار ساخت ابزارهای دقیق اندازه گیری در دنیاست. این کشور توانسته است گوی رقابت را در تولید دقیق ترین و بهترین سیستم های اندازه گیری از دیگر کشورها برباید. اتریش نیز یکی دیگر از کشورهای پیشتاز در این صنعت می باشد که برندهای بسیار با کیفیت و گران­مایه ای را تولید کرده است. اینسایز و آکاد از جمله برندهای اتریشی هستند که تحت لیسانس اتریش در چین تولید می شوند.

موارد قابل اندازه گیری

همه بخش های صنعت از ابزارآلات اندازه گیری مختلف استفاده می کنند که جزء ضروریات به شمار می آیند. موارد بسیار متعددی همچون نیرو، عمق، سختی، رطوبت، ضخامت، دما و ... بوسیله این ابزار کنترل و اندازه گیری می شوند. این فاکتورها به ترتیب توسط نیروسنج، عمق سنج، سختی سنج، رطوبت سنج، ضخامت سنج و دماسنج اندازه گرفته می شوند.

ابزار دقیق چیست؟

مقادیر واحدهای اندازه گیری در این ابزارآلات بسیار کوچک است. این امر سبب شده است که به این تجهیزات ابزار دقیق گفته شود. مشهورترین و پرکاربردترین ابزارهای دقیق اندازه گیری عبارتند از:

• میکرومتر
• کولیس
• ساعت اندیکاتور
• گونیا
• تراز و ...

که در هر کارگاه صنعتی از آنها استفاده می شود.

انواع ابزارهای اندازه گیری

در صنایع و سیستم های تولیدی مختلف لازم است فاکتورها و عوامل مختلف موجود در محیط کار تحت کنترل بوده و قابلیت اندازه گیری داشته باشند. ابزار اندازه گیری وسیله ای است که برای اندازه گیری مورد استفاده قرار می گیرد. از جمله این ابزارها می توان به میکرومتر، خط کش، کولیس و .... اشاره نمود.